Verborgen verhalen #6

Het is Pride-maand: een maand waarin we de LHBTQIA+ gemeenschap vieren, maar ook aandacht vragen voor de emancipatie en acceptatie van de queer-gemeenschap.1 Als museum hebben wij de mogelijkheid om onze waarden kracht bij te zetten via onze collectie. Door het aankopen van werken kunnen we ons scharen achter de LHBTQIA+-rechtenbeweging. Daarnaast zal aankomend najaar de tentoonstelling 'Haus of fibre' in het TextielMuseum te zien zijn. In deze tentoonstelling staat de relatie tussen queer kunst en textiel centraal. De tentoonstelling is tot stand gekomen door middel van co-creatie. Vier queer-kunstenaars, die we via een open-call hebben geselecteerd, hebben 'Haus of fibre' met ons vorm gegeven. Van deze vier kunstenaars: Nixie van Laere, Célio Braga, Chathuri Nissansala en Yamuna Forzani zijn ook werken aangekocht, die te zien zullen zijn in de tentoonstelling. 

Al sinds de jaren ’80 heeft het museum kunstwerken verzameld die reflecteren op gender en seksualiteit: textiel is namelijk een ideaal materiaal om je zacht te verzetten tegen het patriarchaat, iets wat meerdere generaties queer kunstenaars hebben gedaan. De werken die we hier recentelijk aan hebben toegevoegd, lichten we uit ter ere van Pride-maand:

Chathuri Nissansala (zij,hen) is een multidisciplinaire kunstenaar uit Sri Lanka. In diens werk staan thema’s rondom queerness, gender, klasse, kolonialisme en nationalisme centraal. Het TextielMuseum heeft onder andere haar videowerk Nachchi Samayama aangekocht. De Nachchi is een unieke, inheemse gemeenschap in Sri Lanka van mensen die zich buiten de cisgenderidentiteit identificeren(2). Deze gemeenschap wordt vaak gezien als een bewijs van de weerbaarheid en diversiteit van genderuitingen in de Sri Lankaanse samenleving, die voortkomen uit de prekoloniale tijd(3). 

Chathuri gebruikt traditionele kralentechnieken van de Navandanna-kaste, een kaste die van oudsher een belangrijke rol speelt in de kunstnijverheid en het maken van religieuze beelden en altaren in Sri Lanka. Ze combineert deze technieken met voorwerpen die zij vond op plekken waar geweld plaatsvond tijdens de Sri Lankaanse burgeroorlog. Deze verlaten plekken vormen weer ontmoetingsplaatsen voor de queer gemeenschap, die sinds de koloniale overheersing van diverse Europese machten nog altijd vervolgd wordt. Zo bevat het werk Calling to Coax Beings IV een Boeddha beeldje, waarvoor zij kralen ornamenten maakte met symbolische patronen uit exorcistische rituelen. Op deze manier herwint en heelt ze verhalen uit haar geschiedenis en herdefinieert ze traditie.

In het werk van Yamuna Forzani (zij/haar) staat het creëren van een queer-utopie, een toekomstige wereld waarin iedereen vrij is om zichzelf te zijn, centraal. Yamuna is multidisciplinair kunstenaar en queer-activist; haar werk is een viering van haar gemeenschap. Het TextielMuseum heeft haar werk It Takes A Village aangekocht. Dit kleurrijke wandtapijt, gebreid in het TextielLab, toont een groep queer mensen in een renaissance-esque compositie: krachtig en goddelijk, maar ook kwetsbaar en verbonden met elkaar. 

De uitspraak "It takes a village" verwijst naar de grote hoeveelheid mensen die nodig is om een kind op te voeden. Het is een uitspraak die het belang van gemeenschap benadrukt. Onderlinge solidariteit is dan ook belangrijk in het werk van Yamuna. De LHBTQIA+ mensen leven vaak buiten maatschappelijke normen en vinden daar hun vrijheid en connectie met elkaar. Yamuna is zelf actief binnen de ballroom-gemeenschap: een LHBTQIA+ subcultuur waarin drag(4), dans, mode en performance samenkomen. Binnen de ballroomcultuur behoren deelnemers tot een zogeheten ‘house’ of ‘haus’(5), die fungeren als zelfgekozen families. It Takes A Village is een ode aan deze familie en aan een toekomst waarin queer mensen kunnen floreren. De aankoop van dit werk is het volgende puzzelstukje om de wereld van Yamuna verder vast te leggen in onze collectie. Eerder kochten we ook diverse outfits van haar aan, waarin de leden van haar eigen haus zich regelmatig presenteren op ballroom avonden. Over een van deze outfits lees je meer in een eerder blog.

Nixie van Laere (zij, hen) is kunstenaar, schrijver en ouder. Ze maakt onder andere werk over haar leven als transvrouw, waarbij ze gebruikmaakt van textiel, video, tekst en performance. Diens werk is intiem en persoonlijk, maar brengt het persoonlijke ook in relatie met een bredere queer-geschiedenis en vragen over het creëren van nieuw leven als HIV+ persoon(6). 

Het TextielMuseum heeft It’s Giving aangekocht: een videowerk waarin home videos zijn gecombineerd met archiefmateriaal van onder meer transactivist Chloe Dzubilo. Nixie verbindt haar eigen gezin met de queergeschiedenis die eraan voorafging. Deze intimiteit wordt afgewisseld met beelden van een pro-Palestinaprotest, verwijzend naar huidige conflicten die demonstraties teweeg brengen en waar juist ook veel queer activisten zich voor inzetten. Daarnaast zien we beelden van Nixie die een strip hormoonmedicatie laat zien, overlappend met archiefmateriaal uit een trans-supportgroep. De verwevenheid van Nixie’s beelden met archiefmateriaal benadrukt de connectie tussen verleden en heden. Het videowerk is een ode aan queer-families en aan de liefde die altijd naast strijd heeft bestaan. Dit is ook terug te zien in het andere werk dat het museum verwierf: een gevilt familie portret van haar gezin, toen haar partner zwanger was van hun tweede kindje.

Voetnoten: extra informatie en bronnen